Thí nghiệm công nghệ sinh học

Burmese grape (Baccaurea ramiflora Lour.) is an underutilized fruit tree in the Mekong Delta and has the potential for food sources as well as landscape plants, especially Ha Chau cultivar. It has been considered an indigenous plant in Can Tho city, Vietnam with specific taste. However, their genetic diversity, utilization, and identification have not been dealt with in-depth. This study aimed to characterize genetic diversity among the five cultivars of Burmese grape in the Mekong Delta and to distinguish Ha Chau from other cultivars based on DNA barcodes, namely matK, rbcL, ycf1b, rpoC1, psbK-I, atpF-H, and ITS. DNA of twelve individuals belong to five Burmese grape cultivars was extracted prior to further amplification and sequencing. Sequences were analyzed to detect variable sites and the phylogenetic tree was constructed by the Maximum Likelihood method. Based on substitution sites and indel mutations, the plastid intergenic spacer atpF-H and ycf1b gene reflected the genetic diversity in five Burmese grape cultivars. Moreover, these sequences were valuable DNA barcodes for discrimination of Ha Chau cultivar. In combination of four markers (rbcL, rpoC1, ycf1b, and psbK-I) for phylogenetic construction, our finding revealed that Ha Chau cultivar is closely related to Red cultivar with highly supported bootstrap value of 89%. Such data could be applied for reliable identification of Ha Chau cultivar from other B. ramiflora cultivars in plant authentication.

Dưa lưới (Cucumis melo L.) là một trong những loại trái cây dễ sử dụng như ăn tươi, chế biến làm nước ép, sấy khô… giàu dinh dưỡng cho người sử dụng. Đây là loại cây trồng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu tại Cần Thơ, đã và đang bắt đầu được bà con nông dân trên địa bàn thành phố quan tâm phát triển sản xuất do có hiệu quả kinh tế cao. Nếu cây được trồng trong điều kiện nhà màng, kiểm soát được sâu bệnh, ẩm độ, nhiệt độ… cây sẽ cho năng suất, chất lượng sản phẩm cao, lợi nhuận bền vững.

Hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường không chỉ do các tác nhân trong quá trình sản xuất mà còn có các tác nhân do phụ phẩm nông nghiệp gây ra. Sau mùa thu hoạch, hầu hết phụ phẩm từ rơm, rạ, rể cây, thân cây… được người dân phơi khô rồi đốt hoặc vứt ra đường, ra bờ ao, sông, suối gây ô nhiễm môi trường và tắt dòng chảy. Việc tận dụng enzyme cellulase để xử lý các phụ phẩm nông nghiệp thành các chế phẩm sinh học hiện là giải pháp tối ưu.

Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng điều kiện che sáng và thời gian sinh trưởng có ảnh hưởng đáng kể đến hàm lượng chlorophyll, polyphenol và thuộc tính kháng nấm trong lá lúa. Nghiên cứu đã chứng minh sự thay đổi trong hàm lượng của các chất này theo điều kiện che sáng và thời gian sinh trưởng đã làm thay đổi tính chất kháng nấm của dịch chiết lá lúa. Đồng thời, hàm lượng polyphenol, chlorophyll và tính chất kháng nấm của lá lúa phụ thuộc vào giống lúa. Kết quả cũng cho thấy có mối liên quan giữa hàm lượng chlorophyll, polyphenol và tính chất kháng nấm. Các giá trị này đạt cao nhất khi lúa phát triển dưới điều kiện không che sáng và giai đoạn cây từ 3-5 tuần tuổi.

Thí nghiệm được thực hiện tại hộ chăn nuôi gà tại huyện Châu Thành, tỉnh An Giang nhằm đánh giá hiệu quả bổ sung men vi sinh Lactobacillus plantarum và Lactobacillus acidophilus lên năng suất của gà thịt ở giai đoạn 1-8 tuần tuổi. Thí nghiệm gồm 3 nghiệm thức (NT) là: đối chứng (ĐC, không bổ sung men vi sinh vật), NT1 bổ sung men vi sinh có chứa Lactobacillus plantarumvàNT2 bổ sung men vi sinh có chứa Lactobacillus acidophilus. Kết quả cho thấy chế phẩm vi khuẩn Lactobacillus plantarum và Lactobacillus acidophilus dạng bột đã ảnh hưởng lớn có ý nghĩa thống kê lên chỉ tiêu theo dõi về sinh trưởng tích lũy, sinh trưởng tuyệt đối, hệ số chuyển hóa thức ăn, tăng khối lượng, tiêu tốn thức ăn, tỷ lệ sống. Việc bổ sung men vi sinh (probiotic) đã mang lại hiệu quả cho việc cải thiện năng suất, sức khỏe trong chăn nuôi gà thịt.

Khoa học là một ngành học góp phần hình thành và phát triển trong các em học sinh tình yêu thiên nhiên; kích thích trí tò mò, sức sáng tạo đối với các sự vật hiện tượng xảy ra xung quanh cuộc sống; tạo hứng thú tìm hiểu các kiến thức về tự nhiên và từ đó hình thành được tư duy về trách nhiệm bảo vệ môi trường sống. Chương trình sẽ cho các em cảm nhận được niềm vui, hứng khởi, sự tò mò về khoa học trong đời sống; tạo tư duy tự tìm hiểu, tự tìm tòi nghiên cứu khi thấy một sự vật hiện tượng gì đó trong đời sống; tạo thói quen tự đặt câu hỏi và vận dụng kiến thức đã được học lý giải. Bên cạnh đó, chương trình còn cho các em thấy được rằng khoa học không phải là môn học khô khan, nhàm chán mà nó là môn học chứa đầy những sự thú vị và bất ngờ.

Vật liệu cắm hoa được sử dụng phổ biến hiện nay trên thị trường là vật liệu xốp. Nó có ưu điểm là dễ sử dụng và vận chuyển, tuy nhiên nó được làm từ nhựa nên không thể phân hủy sinh học, gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, nó còn có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng nước, làm giảm tuổi thọ của hoa. Do đó, các nhà sản xuất đang định hướng đến các nguồn nguyên liệu có giá thành hợp lý hơn, khả năng giữ ẩm tốt hơn như mạt cưa, xơ dừa….

Kết quả phân tích GC-MS đã tìm thấy 17 hợp chất có hoạt tính sinh học khác nhau trong bột lá lúa non. Các hợp chất hóa học tìm thấy trong bột lá lúa non chủ yếu là 1,2-Benzenedicarboxylic acid, diisooctyl ester (91,75%), phytol (2,25%) và stigmasterol (1,29%). Đây là những hợp chất có nhiều chức năng sinh học với các lợi ích tăng cường sức khỏe, có thể được sử dụng trong các ứng dụng dược phẩm và thực phẩm chức năng. Bột lá lúa non là nguồn cung cấp các hợp chất hóa học thực vật có giá trị, có thể được ứng dụng làm chất bổ sung vào các loại thực phẩm chức năng.

Lan (Orchidaceae) là một trong mười họ giàu loài nhất của hệ thực vật Việt Nam. Lan được đa số người dân ưa chuộng vì có hoa đẹp và đa dạng về hình thái và màu sắc, chiếm không gian ít, có thể trồng trên sân thượng, mái hiên… Ngoài những loài lan bản địa, rất nhiều loài lan trồng làm cảnh hiện nay là những loài lan lai từ nhiều nguồn và những loài lan nhập nội như Dendrobium Makariki Blue (Dendrobium Kultana × Dendrobium Halawa Beauty), Phalaenopsis Yu Pin Sweety (Phalaenopsis sp5.), Dendrobium Woon Leng hybrid (Dendrobium sp15.)…. Do đó, việc đánh giá thực trạng mức độ đa dạng của các loài hoa Lan là rất cần thiết, làm cơ sở khoa học cho việc lựa chọn các loài có tiềm năng cho giá trị kinh tế cao để gây trồng, đồng thời phát triển nghề trồng hoa Lan, đem lại giá trị kinh tế cho người dân thành phố.

Nghiên cứu đã chứng minh rằng các quá trình chế biến như chần nhiệt, trích ly và sấy phun có ảnh hưởng đến hàm lượng các hoạt chất sinh học trong lúa non. Kết quả của nghiên cứu khơi gợi tiềm năng cho việc sản xuất chế phẩm bột lá lúa non có thể ứng dụng làm thực phẩm chức năng, dược phẩm và mỹ phẩm. Tuy nhiên, để có một quy trình sản xuất hoàn thiện hơn cần có những nghiên cứu xa hơn nhằm tối ưu hóa các thông số của quá trình chế biến cũng như khảo sát bảo quản bột lá lúa non.

Để chứng minh sự thích nghi của vi khuẩn lactic (LAB) với sốc môi trường có thể cải thiện khả năng sống sót của tế bào trong quá trình sấy đông khô, chủng vi khuẩn Lactobacillus plantarum VAL6 được nuôi cấy dưới các điều kiện gây sốc khác nhau như nhiệt độ, pH và sự tăng nồng độ CO2. Kết quả phân tích mật số cho thấy, vi khuẩn này khả năng sống sót ở các điều kiện môi trường khắc nghiệt như pH 2,5, nhiệt độ 47oC và điều kiện yếm khí do CO2 tạo ra. Đặc biệt, việc nuôi cấy tăng cường CO2 có thể kích thích làm tăng mật số của L. plantarum VAL6, đạt 9,4 LogCFU/ml so với 9 LogCFU/ml ở điều kiện nuôi cấy bình thường. Sau khi tế bào được thích nghi với sốc môi trường ở pH 3,5, tỷ lệ sống sót sau sấy đông của L. plantarum VAL6 đạt cao nhất là 28% (cao hơn khoảng 2500 lần so với đối chứng không gây sốc). Kết quả nghiên cứu cho thấy tiềm năng sử dụng sốc môi trường để cải thiện tỷ lệ sống sót của chủng giống LAB khởi động cho các ứng dụng thực phẩm.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định đặc tính sinh học sự ra hoa và phát triển trái của xoài cát Hòa Lộc. Thí nghiệm được thực hiện trên 40 cây xoài cát Hòa Lộc 20 năm tuổi, nhân giống bằng phương pháp ghép nhưng không rõ gốc ghép tại các huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang, từ tháng 2/2023 đến tháng 12/2023.

Nghiên cứu đã xây dựng được quy trình sản xuất trà túi lọc từ bột rau má hữu cơ. Đây là một sản phẩm có tiềm năng rất lớn, có thể tạo ra làn sóng sản phẩm mới trong tương lai; sản phẩm có nhiều ưu điểm như bao bì gọn nhẹ, dễ sử dụng, chứa nhiều hoạt chất sinh học rất tốt đối với sức khỏe của con người.

Nghiên cứu đã chứng minh rằng cường độ ánh sáng thông qua điều kiện che sáng có ảnh hưởng đáng kể đến sự tích lũy của các hợp chất sinh học có ích như chlorophyll, polyphenol, cũng như tính chất chống oxy hóa trên lá lúa IR50404. Lá lúa ở giai đoạn 3 tuần tuổi được gieo trồng trong điều kiện che phủ ánh sáng với một lớp lưới có sự tích lũy chlorophyll cao nhất. Trong khi đó, lá lúa thu từ cây lúa được gieo trồng trong điều kiện chiếu sáng tự nhiên ở thời gian sinh trưởng 5 tuần tuổi có hàm lượng polyphenol cao nhất.

Với đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, diện tích lúa khi thực hiện sẽ giảm khoảng 20% chi phí sản xuất, tương đương khoảng 9.500 tỷ đồng/năm. Áp dụng quy trình canh tác bền vững, giá lúa bán ra có thể tăng thêm khoảng 10%, tức thu về hơn 7.000 tỷ đồng/năm.

Khí thải nhà kính (hay khí nhà kính) là loại khí trong khí quyển gây hiệu ứng nhà kính. Các khí thải nhà kính chính đáng lo ngại phải kể đến carbon dioxide (CO2), methane (CH4) và nitrous oxide (N2O). Trong đó, CO2 tồn tại trong khí quyển 1.000 năm, metan tồn tại trong khoảng 10 năm còn oxit nitơ tồn tại trong khoảng 120 năm. Đặc biệt, trong khoảng thời gian 20 năm, metan tác động đến hiện tượng nóng lên toàn cầu gấp 80 lần so với CO2 và oxit nitơ mạnh gấp 280 lần.