Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam và Đại sứ quán Na Uy tại Hà Nội phối hợp cùng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI) thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa tổ chức hội thảo về các giải pháp sáng tạo nhằm giảm ô nhiễm nhựa đại dương tại Việt Nam và khu vực ASEAN.

Hội thảo đánh dấu việc chính thức kết thúc Dự án Thách thức Đổi mới Sáng tạo Giảm ô nhiễm Nhựa (EPPIC). Triển khai từ 2020 đến nay, EPPIC đã tìm kiếm và hỗ trợ các ý tưởng sáng tạo để ngăn chặn ô nhiễm nhựa ngay từ nguồn.

Trong suốt 5 năm, cuộc thi đã thu hút gần 350 hồ sơ từ các nước ASEAN. 47 đội lọt vào vòng chung kết, 12 đội xuất sắc giành được tài trợ hạt giống, đào tạo và hỗ trợ tăng tốc. Các giải pháp này đã góp phần ngăn chặn và xử lý khoảng 3.500 tấn nhựa không để xâm nhập vào môi trường.

Từ ống hút cỏ GreenJoy tại Việt Nam, công nghệ tái chế không dung môi CIRAC tại Thái Lan, các trạm nạp lại Siklus tại Indonesia, đến nền tảng tái chế kỹ thuật số TrashCash tại Philippines – EPPIC đã chứng minh sức mạnh của đổi mới sáng tạo trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Tại Campuchia và Lào, các bạn trẻ cũng phát triển sản phẩm thân thiện môi trường, sáng kiến tái chế và thiết bị chạy bằng năng lượng mặt trời để giữ nhựa ngoài sông biển.

Tại hội thảo, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Na Uy tại Hà Nội - ông Erlend Skutlaberg cho biết, Na Uy đã hỗ trợ EPPIC ngay từ những ngày đầu. EPPIC đã tiếp cận đa chiều, kết hợp đổi mới sáng tạo, xây dựng chính sách và hợp tác khu vực nhằm tăng cường phản ứng tại địa phương trước một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay.

“Những nỗ lực này cũng được củng cố thông qua Quan hệ Đối thoại Khu vực giữa Na Uy và ASEAN. EPPIC là minh chứng rõ ràng cho thấy hợp tác khu vực có thể dẫn đến đổi mới và tạo ra tác động thực sự, góp phần giảm rác thải nhựa và quản lý bền vững đại dương ở cấp địa phương, khu vực và quốc tế” - ông Erlend Skutlaberg chia sẻ.

Nhấn mạnh thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa đại dương là một trong những thách thức nghiêm trọng mang tính xuyên biên giới, ông Nguyễn Đức Toàn - Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI), Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, đây là mối đe dọa to lớn đối với hệ sinh thái và môi trường ven biển cũng như đại dương. Rõ ràng, giải quyết vấn đề này không phải là trách nhiệm của một quốc gia, tổ chức hay cộng đồng đơn lẻ.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, Dự án Thách thức đổi mới sáng tạo chấm dứt ô nhiễm nhựa (EPPIC) được UNDP triển khai từ 2020 đến nay nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại khu vực ASEAN, thu được nhiều kết quả tích cực- ông Nguyễn Đức Toàn cho hay.

Theo ông Nguyễn Đức Toàn, triển khai hiệu quả chính sách về giảm thiểu rác thải nhựa đại dương, trong thời gian tới, cần có sự hỗ trợ các tổ chức quốc tế, đồng hành doanh nghiệp và tham gia cộng đồng địa phương để đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông, nâng cao nhận thức về phát triển bền vững biển, tạo đồng thuận chiến lược giữa các bên; tích hợp chính sách - công nghệ - truyền thông trong một khung quản trị thống nhất, tạo nên mô hình hợp tác đa phương hiệu quả.

Bên cạnh đó, với mục tiêu tăng cường hợp tác nhiều bên nhằm giải quyết ô nhiễm nhựa theo chuỗi giá trị, cần đẩy mạnh chuyển đổi hệ thống quản lý nhựa, thúc đẩy đầu tư vào giải pháp tuần hoàn và đổi mới sáng tạo theo đúng chủ trương, đường lối của Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đồng thời, nghiên cứu thiết lập và phát triển khuôn khổ cơ chế hợp tác tài chính đại dương, huy động nguồn lực từ các ngành kinh tế biển để tái đầu tư cho môi trường và cộng đồng ven biển, hướng tới mục tiêu quản lý đại dương bền vững.