Ngành sản xuất phân bón hóa học đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp, góp phần đảm bảo nguồn cung phân bón ổn định cho sản xuất nông sản và giữ vững an ninh lương thực quốc gia. Tuy nhiên, song hành với sự phát triển mạnh mẽ của ngành là những nguy cơ môi trường đáng lo ngại, đặc biệt liên quan đến việc sử dụng hóa chất độc hại và khí công nghiệp.

Các sự cố như rò rỉ khí amoniac (NH₃), tràn axit sulfuric (H₂SO₄) hoặc axit nitric (HNO₃), và phát tán khí độc như NOx, SOx có thể gây hậu quả nghiêm trọng không chỉ về tài sản, con người mà còn để lại những tác động dài hạn đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Do đó, việc xây dựng hệ thống quản lý an toàn hóa chất, triển khai các biện pháp phòng ngừa sự cố và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế là yêu cầu cấp thiết nhằm hướng tới phát triển bền vững. Thông qua việc áp dụng các hệ thống quản lý như ISO 9001, ISO 14001, GMP và công nghệ hiện đại từ Nhật Bản, Tây Ban Nha hay Hàn Quốc, nhiều nhà máy phân bón đã chủ động nâng cao năng suất, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho người lao động cũng như cộng đồng. Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp hội nhập sâu rộng mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững toàn ngành hóa chất – phân bón trong nước.

Điển hình, Japan Vietnam Fertilizer (JVF) là một doanh nghiệp liên doanh giữa Sojitz Corporation và Central Glass Co., Ltd đã hoạt động từ năm 1995 tại Đồng Nai, với nhà máy NPK hiện đại áp dụng công nghệ hạt bốc hơi (steam granulation) công suất 350.000 tấn/năm. JVF đặt mục tiêu chất lượng hàng đầu, áp dụng ISO, GMP, và quy trình lấy mẫu tự động mỗi 15 phút để kiểm soát đồng đều chất lượng.

Nguyên liệu được nhập từ các đối tác quốc tế uy tín, quy trình sản xuất được đồng bộ với việc kiểm nghiệm đất, phân tích nhu cầu dinh dưỡng cụ thể từng vùng. Nhờ đó, JVF nhiều lần đạt các danh hiệu uy tín như "Vietnam Golden Paddy", "Farmer’s Friend"...

Tiếp nối nỗ lực tiên phong trong việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế là PVCFC – Ca Mau Fertilizer (Công ty phân bón Dầu khí Cà Mau) là một trong những doanh nghiệp phân bón hàng đầu Việt Nam, hoạt động dưới Tập đoàn Dầu khí Việt Nam. Hiện nay PVCFC đang vận hành nhà máy NPK theo bản quyền INCRO (Tây Ban Nha) với công suất 360.000 tấn/năm. Công ty đã tự động hóa sản xuất với ERP, CRM, RFID, AI để kiểm soát nguy cơ, tiết kiệm năng lượng, và tăng hiệu quả kinh tế - môi trường.

Năm 2023, PVCFC đã giảm tiêu hao năng lượng 4,3% so với năm 2021. Công ty cũng là đơn vị đầu tiên của Việt Nam được phép xuất khẩu phân bón số lượng lớn sang Australia, đáp ứng nghiêm ngặt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Điều này chứng tỏ khả năng áp dụng đầy đủ hệ thống chất lượng ISO, GMP, tiêu chuẩn môi trường, đồng thời thực hiện đúng yêu cầu khắt khe của thị trường phát triển

Công ty còn mở rộng hợp tác quốc tế (Hàn - Việt) qua việc tiếp quản nhà máy phân bón NPK Korea-Vietnam, đồng thời áp dụng phần mềm quản lý ERP, CRM, RFID và AI để chuẩn hoá quy trình từ sản xuất đến phân phối, hướng tới phát triển bền vững và tăng hiệu quả kinh tế - môi trường .

Ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, một đại diện tiêu biểu khác là Can Tho Fertilizer & Chemical Company (CFC “Cò Bay”). CFC là thành viên của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, đặt tại Khu công nghiệp Trà Nóc, Cần Thơ. Doanh nghiệp sản xuất phân bón NPK, hóa chất xử lý môi trường, và ngư lâm sản.

CFC áp dụng nghiêm ngặt hệ thống ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015. Nhà máy sử dụng công nghệ steam granulation giúp tăng ổn định và chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó, doanh nghiệp tư vấn dinh dưỡng cây trồng và hỗ trợ kỹ thuật cho nông dân. CFC hiện cung cấp sản phẩm cho nhiều thị trường ASEAN, chứng tỏ nỗ lực đạt chuẩn quốc tế trong ngành hóa chất - phân bón. Từ kiểm tra nguyên liệu đầu vào đến giám sát chất lượng sản phẩm đảm bảo tính nhất quán và an toàn khi lưu thông trên thị trường. Nhà máy sử dụng công nghệ hạt hơi nước-  một kỹ thuật tiên tiến, giúp tăng ổn định chất lượng và kéo dài tuổi thọ sản phẩm.

Có thể nói, thông qua việc chủ động áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế và công nghệ hiện đại, các doanh nghiệp phân bón Việt Nam không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn thể hiện trách nhiệm với môi trường và cộng đồng, từng bước hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.