Chai cồn 70 độ mà bệnh nhân mua từ hiệu thuốc gần nhà có bao bì giống hệt sản phẩm chính hãng nhưng kết quả xét nghiệm máu cho thấy nồng độ methanol trong cơ thể bệnh nhân lên tới 116,63 mg/dL. Đây là dấu hiệu cho thấy loại dung dịch tưởng là cồn sát trùng kia thực chất là methanol – một loại cồn công nghiệp cực độc thường dùng trong sản xuất sơn, nhiên liệu, dung môi và tuyệt đối không được sử dụng cho mục đích y tế hay sinh hoạt cá nhân.

Theo lời người nhà, bệnh nhân bị viêm tủy răng và đã tự mua cồn về súc miệng, ngậm liên tục mỗi lần một giờ, từ 3 đến 4 lần mỗi ngày trong suốt ba ngày. Sau đó, ông bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi và dần dần mất thị lực.

Khi nhập viện, bệnh nhân còn tỉnh táo, các chỉ số sinh tồn ổn định nhưng chụp MRI cho thấy đã có ổ nhồi máu nhỏ ở nhân bèo trái. Không lâu sau, ông rơi vào hôn mê, đồng tử giãn, suy hô hấp buộc phải đặt nội khí quản và chuyển đến Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) để điều trị tích cực và lọc máu khẩn cấp.

TS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm xác nhận bệnh nhân bị ngộ độc methanol nặng. Phân tích mẫu dung dịch bệnh nhân sử dụng cho thấy dù nhãn ghi rõ "Ethanol cồn 70 độ", sản phẩm hoàn toàn không chứa ethanol mà lại chứa đến 77,5% methanol – một hàm lượng cực kỳ nguy hiểm.

Việc ngậm cồn trong thời gian dài lại có vết thương hở trong miệng do viêm tủy răng khiến methanol dễ dàng thẩm thấu qua niêm mạc, chưa kể khả năng bệnh nhân đã vô tình nuốt phải một phần. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến ông rơi vào tình trạng nguy kịch.

Cần nhấn mạnh rằng cồn sát khuẩn đúng tiêu chuẩn phải là ethanol, trong khi methanol không chỉ độc mà còn có tác dụng sát trùng rất kém. Methanol có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, da và cả hô hấp; hít phải hơi methanol nhiều lần cũng có thể gây ngộ độc.

Các sản phẩm cồn nguy hiểm hiện nay thường tồn tại dưới hai dạng chính: Dạng hàng giả có bao bì giống hệt cồn y tế thật, ghi thành phần là ethanol 70-90 độ, công bố công dụng sát trùng rõ ràng và dạng mập mờ thông tin, có hình thức giống chai cồn sát khuẩn, nhưng thành phần chỉ ghi chung là “cồn” hoặc ghi rõ là methanol, công dụng thì chỉ để vệ sinh, lau chùi hoặc đốt.

TS. BS Nguyên cảnh báo nhiều người dân do nhầm lẫn đã dùng methanol để uống, súc miệng, hoặc bị bỏng niêm mạc do dùng nhầm methanol thay vì nước muối sinh lý. Một số trường hợp dẫn đến mù lòa, tổn thương thần kinh không thể phục hồi, thậm chí tử vong.

Trước thực trạng nguy hiểm này, Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai lấy mẫu kiểm nghiệm toàn bộ sản phẩm cồn đang sử dụng trong viện, nhằm kiểm tra nồng độ ethanol, isopropanol và loại trừ nguy cơ chứa methanol. Công tác kiểm soát này sẽ được tiến hành định kỳ, đột xuất và liên tục để bảo đảm an toàn tối đa cho bệnh nhân.

TS. BS Nguyên cho rằng, để ngăn chặn cồn sát trùng giả và rượu dởm, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát hóa chất độc hại từ khâu đăng ký, kinh doanh đến thanh tra, hậu kiểm và xử lý nghiêm vi phạm.

Ông lấy ví dụ, ở Mỹ, methanol được pha thêm chất tạo màu xanh lam để dễ nhận biết và tránh nhầm lẫn với cồn dùng trong y tế hay thực phẩm. Việt Nam cần sớm áp dụng các biện pháp đánh dấu tương tự để người dân không bị đánh lừa bởi hình thức và bao bì sản phẩm.

Đối với người tiêu dùng, bác sĩ khuyến cáo chỉ nên mua cồn sát trùng tại các hiệu thuốc uy tín, đọc kỹ nhãn mác và tuyệt đối không sử dụng những sản phẩm không rõ thành phần hoặc ghi “cồn” một cách chung chung. Trong bối cảnh hàng giả ngày càng tinh vi, sự cẩn trọng của người dân chính là lớp phòng vệ đầu tiên và quan trọng nhất trước khi những hóa chất chết người này kịp gây họa.